Η Ιτιά (επιστ. Ιτέα, Salix) είναι γένος φυτών που ανήκει στην τάξη των Ιτεωδών (Salicales) και στην οικογένεια των Ιτεοειδών (Salicaceae) και περιλαμβάνει 330 περίπου είδη δέντρων και θάμνων των εύκρατων κυρίως αλλά και ψυχρών περιοχών της γης.
Τα δέντρα βρίσκονται κυρίως κοντά σε ποτάμια, χείμαρρους ή ρυάκια τα δε μικρά δέντρα και οι θάμνοι σε βουνά , βραχώδη εδάφη και ορισμένα είδη σε αρκτικές περιοχές.
Όλα τα είδη έχουν στενά φύλλα που εναλλάσσονται, τα άνθη τους είναι αιωρούμενες ταξιανθίες και τα σπόρια τους έχουν μακριές μεταξωτές τρίχες.
Μεταξύ των διαφόρων ειδών του γένους παρατηρείται φυσικός υβριδισμός και έτσι τα είδη της ιτιάς πολλαπλασιάζονται.
Ο φλοιός της ιτιάς χρησιμοποιείται στη βυρσοδεψία, ενώ από το φλοιό ορισμένων ειδών εξάγεται μία ουσία που ονομάζεται γλυκοζίτης σαλικίνη και χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική.
Η ξυλεία των ειδών της ιτιάς δεν είναι ιδιαίτερα ανθεκτική όμως από το είδος άλμπα κάλβα κατασκευάζονται τα μπαστούνια του κρίκετ.
Ιτιά
Χρησιμοποιούμενα Μέρη:
Αποξηραμένος ο φλοιός νεαρού δέντρου.
Δράση:
Αντισηπτικό, Αντιβιοτικό, Ήπιο παυσίπονο, Ελαττώνει την θερμοκρασία του σώματος.
Ρευματισμούς και Κρυώματα – Βράζουμε 2-3 κουταλιές ψιλοκομμένο αποξηραμένο φλοιό σε 1 λίτρο νερό και πίνουμε.
Αντισηψία σε πληγές – Παρασκευάζουμε με τον ίδιο τρόπο αφέψημα και πλένουμε την πληγή.
Ο τυπικός εκπρόσωπος της ομάδας αυτής των δέντρων είναι η κλαίουσα ιτιά ή απλά κλαίουσα (Salix × sepulcralis), δέντρο που το ύψος του φτάνει τα 20 μέτρα και το χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι η φυλλωσιά του που γέρνει προς τα κάτω και από μακρινή απόσταση δίνει την εντύπωση μιας βροχής «δακρύων», δικαιολογώντας την ονομασία του.
Στην Ελλάδα βρίσκονται 10 είδη και είναι αυτοφυή. Το κυριότερο και πιο κοινό είδος είναι η λευκή ιτιά (Salix alba). Την ονομασία της την οφείλει στις λευκές αποχρώσεις του κορμού της. Το ύψος της μπορεί να φτάσει τα 20 μέτρα , αλλά αργά και σταθερά μέσα σε 15 χρόνια. Το ξύλο της χρησιμοποιείται σε παραγωγή φύλλων επένδυσης και σπίρτων. Όταν ο κορμός είναι λεπτός χρησιμοποιείται στην παραγωγή διαφόρων κουτιών και κιβωτίων , στην παραγωγή χαρτοπολτού και στη γλυπτική καθώς χαράζεται εύκολα. Ο ξυλάνθρακας της λευκής ιτιάς χρησιμοποιείται στην παραγωγή πυρίτιδας και από τα κλαδιά της κατασκευάζονται διάφορα κοφίνια. Όταν η ιτιά ανθίζει δημιουργεί ένα ευχάριστο τοπίο εξ’ ου και το παραδοσιακό τσάμικο.
Ιτιά -Salix alba-Salicaceae-.
Δένδρο γνωστότατο πού τό συναντούμε όπου υπάρχει νερό (άκρες ποταμών κλπ.), σέ όλη τήν Ελλάδα.
Ό φλοιός τής Ιτιάς είναι τονωτικός, αντιπυρετικός, καί κατά τών έλωδών πυρετών, δροσιστικός.
Η Ιτιά είναι τονωτική τών εντέρων καί του στομάχου.
Είναι ακόμη κατά τής αίμοπτύσεως καί κατά τής δυσεντερίας.
Είναι καί παρασιτοκτόνος (Σκουλήκια, αμοιβάδες κλπ.).
Θεωρείται ακόμη άντιρευματική καί καταπραΰνει τούς πόνους — άντί του σαλισυλάτ —.
Εξωτερικά τήν χρησιμοποιούν ώς σκόνη κατά τών άτονων έλκώσεων καί κατά τής γάγγραινας.
Άλλοτε έχρησιμοποιειτο κατά τών αιμοπτύσεων καί κατά τής δυσεντερίας καί ακόμη ώς σκωληκοκτόνος.
Χρησιμοποιείται καί ώς άντιρευματική («τσάι» φλοιού).
Ή Ιτιά περιέχει «Σαλικίνη» και ιτευλικόν όξύ πού είναι κατά των ρευματισμών.
