Φασκόμηλο

Salvia officinalis-- Σάλβια ή φαρμακευτική — Έλελίφασκος — οίκ.
Χειλανθών (Labiatae) Κοινώς: Φασκομηλιά, Άλισφακιά, Φασκόμηλο.
Κοινή ή χρήση του φασκόμηλου στήν Ελλάδα.
Έτσι, ξένοι το ονόμασαν τό τσάι τής Ελλάδος, μολονότι, άλλο θεωρείται στην Ελλάδα ως έλληνικό τσάι — τό τσάι του βουνου καί κυρίως ό Σιδερίτης του Όλύμπου —.
Είναι ενδιαφέρον ρόφημα γιά τις εξαιρετικές θεραπευτικές του ιδιότητες.
Είναι φυτό κατά του κρυολογήματος, τών ρευματισμών και κατά τών πυρετών.
Οί άραβες λένε: «Πώς μπορεί ό άνθρωπος νά πεθάνη, όταν έχη στον κήπο του Φασκόμηλο».
Ωστόσο, δέν είναι τόσον αθώο στη χρήση του, όταν γίνεται κατάχρηση ή καί χρήση μόνον, άπό άτομα πού πρέπει νά τό αποφεύγουν γιά τους λόγους πού έξηγοϋμε, παρακάτων.

Τό φασκόμηλο είναι ιδιαίτερα πυρωτικό, διεγερτικό, γι' αυτό πρέπει νά αποφεύγεται άπό άτομα «πληθωρικά» αίματώδους κράσεως, υπερτασικά.
Είναι ιδιαίτερα τονωτικό.
Φυτό δυναμωτικό μέ τό αιθέριο λάδι, πού περιέχει.
Τονωτικό μέ τήν ταννίνη του.
Καλό φάρμακο κατά της ατονίας του στομάχου καί τών εντέρων καί κατά του νυκτερινου ίδρώτος τών φυματικών.
Ρυθμιστικό φάρμακο της έμμηνου λειτουργίας, κατά τής αμηνόρροιας, δυσμηνόρροιας, τήν λευκόρροιας.
Είναι ακόμη φάρμακο κατά τής νευρασθένειας.
Είναι απολυμαντικό, άποχρεμπτικό, χωνευτικό, στομαχικό καί μέ γαργάρες κατά του ερεθισμένου λαιμου καί του σταφυλίτη.
Ευεργετικό στό δέρμα — στο πρόσωπο μέ ατμόλουτρα — Πιστεύεται ότι είναι τονωτικό τής μνήμης καί κατά τής νωθρότητος.
Τό Φασκόμηλο περιέχει: ταννίνη, τανασετόνη, καί αιθέριο έλαιο ανάλογο μέ τό αιθέριο έλαιο τής άψιθιας 1 κιλό εκχυλίσματος φασκόμηλου, περιέχει 6000 διεθνείς μονάδες (U.J.) «έστρόνης».
Χρησιμοποιείται: ώς έγχυμα 10 γρ.
στά 1000 νερό, εσωτερικώς.
Φαρμακευτικούς γίνονται: υδατικό εκχύλισμα, 0,50 - 2 γρ.
Ρευστό εκχύλισμα 5-15 γρ.
— 1-3 κουταλάκια του καφέ κατά τό βράδυ ώς άντιιδρωτικό.
— Καί χυμός φρέσκου φυτοΰ 30 σταγόνες (δραστικό).
Παρασκευάζεται «έμβρεγμα» μέ κρασί Σάμου όπως παρακάτω.
Φύλλα φασκόμηλου 80 γρ.
Κρασί Σάμου 1000.
Άφίνομε νά μουσκέψουν τά φύλλα στό κρασί γιά 8 μέρες.
Δόση 1-3 κουταλιές σούπας μετά τό φαγητό.
Τσάι φασκόμηλου είναι κατά του πληγιασμένου λαιμου.
Τό Φασκόμηλο ακόμη είναι ευεργετικό στά μαλλιά — μέ ξέπλυμα — καί στυπτικό δροσιστικό μέ «μάσκα» καί ατμόλουτρο στό πρόσωπο.
Και ακόμη γαργάρες μέ φασκόμηλο καί ξίδι είναι κατά τής βραχνάδας.
Τέλος, πλύσιμο τών άκρων μέ αφέψημα είναι κατά τής Κράμπας.

Το φασκόμηλο είναι εξαίρετο τονωτικό, καταπολεμά την κούραση, βοηθά άτομα που βρίσκονται σε ανάρρωση και διευκολύνει την πέψη. Συνιστάται σε άτομα που υποφέρουν από υψηλή εφίδρωση. Ισορροπεί ήπια τον οργανισμό των γυναικών που πάσχουν από σπάνια έμμηνα ή πρόωρη εμμηνόπαυση. (θα πρέπει να αποφεύγεται σε συχνή χρήση από γυναίκες που εκκρίνουν πολλά οιστρογόνα). Στη γαστρονομία πολλοί το χρησιμοποιούν ως συνοδευτικό λαχανικών και λευκών κρεάτων

 ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ

Για την γρίπη, την υπόταση και τις ιώσεις, τις φαρυγγίτιδες και το αναπνευστικό.

Αμυγδαλίτιδα, ουλίτιδα, άλλες στοματικές και λαρυγγικές μολύνσεις – Βράζουμε σε 1 λίτρο νερό 1-2 κουταλιές της σούπας αποξηραμένα φύλλα, αφήνουμε λίγο και κάνουμε γαργάρες.
Πληγές – Με το ίδιο αφέψημα κάνουμε κομπρέσες στην προβληματική περιοχή.
Διάρροια – Πίνουμε το ίδιο αφέψημα.

Μπαχαρικό το οποίο προέρχεται από το φυτό Salvia Officinalis. Μικρός θάμνος ο οποίος φτάνει μέχρι και το ένα μέτρο, με ξυλώδη βάση, φύλλα μακρουλά λογχοειδή με γκριζοπράσινο χρώμα και μοβ-μπλε λουλούδια που ανθίζουν από τον Μάιο έως τον Ιούλιο. Συναντιέται σε υγρές, άγριες ακαλλιέργητες περιοχές σε πολλά μέρη στην Ελλάδα, τη Νότια Ευρώπη και κυρίως στις Μεσογειακές χώρες. Γνωστό και ως Χαμοσφάκα, Ελελίφασκος ή Καυλόχορτο.


Γνωστό στην αρχαιότητα σε όλο τον κόσμο, οι αρχαίοι Ελληνες το χρησιμοποιούσαν στα δαγκώματα των φιδιών αλλά και γενικά ως τονωτικό του μυαλού και του σώματος. Οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα υποδεχόταν τους άνδρες από τον πόλεμο με ένα ρόφημα από φασκόμηλο για να "διεγείρουν" τη γονιμότητα. Ο Διοσκουρίδης το συνιστούσε για τις αιμορραγίες και για την άτακτη περίοδο.

Οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν ιερό φυτό και οι γιατροί της Σχολής του Σαλέρνο πίστευαν ότι "όποιος έχει στο σπίτι του φασκόμηλο δε φοβάται το θάνατο".

Ο Καρλομάγνος βοήθησε σημαντικά στη διάδοσή του, ενώ ο γιος του συμπεριέλαβε το φασκόμηλο σε ένα διάταγμα στο οποίο αναφέρονται τα φυτά που έπρεπε να καλλιεργούνται στα βασιλικά κτήματα.

Αναφέρεται ότι στην μεγάλη επιδημία πανούκλας που ξέσπασε στην Τουλούζη το 1630, κάποιοι κλέφτες λεηλατούσαν τα πτώματα χωρίς να κολλήσουν οι ίδιοι. Στη δίκη που ακολούθησε, αντάλλαξαν της ζωές τους με το μυστικό της ανοσοποίησης τους, το οποίο ήταν μια αλοιφή που κατασκεύασαν από φασκόμηλο, θυμάρι, λεβάντα και δεντρολίβανο. Περίπου μετά από έναν αιώνα τους μιμήθηκαν κάποιοι άλλοι κλέφτες προσθέτοντας σε αυτό το έγχυμα και σκόρδο το οποίο έμεινε γνωστό ως "λάδι των 4 κλεφτών" και χρησιμοποιήθηκε προληπτικά και σε άλλες επιδημίες μολυσματικών ασθενειών.

Σήμερα χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα λουλούδια του φυτού στη φαρμακοποιία, την αρωματοποιία, σε καρυκεύματα και φαγητά.

Το αιθέριο έλαιο που παράγεται από το φυτό δεν πρέπει να πίνεται γιατί θεωρείται πολύ πιο τοξικό ακόμη και από το αψέντι.

Για οικιακή χρήση κόβεται τον Ιούνιο και αφού αποξηρανθεί, σε σκιερό μέρος, φυλάγεται σε κλειστά γυάλινα βάζα. Εχει πάρα πολλές θεραπευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται σε διάφορες μορφές.

Θεωρείται ότι σταματά την εφίδρωση, βοηθά στους πόνους του τοκετού και παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν για την απολύμανση χώρων που ζούσαν βαριά άρρωστοι, καίγοντάς το στα κάρβουνα.

Ως διεγερτικό τής ερωτικής διάθεσης ο Leclerc συνιστά ένα κρασί που φτιάχνεται αν βάλουμε 80 γραμμάρια φύλλα φασκόμηλου σε ένα λίτρο καλό μαύρο κρασί για μια εβδομάδα και πίνουμε λίγο κάθε μέρα.
Καλό είναι να το αποφεύγουν οι γυναίκες που θηλάζουν γιατί πικρίζει το γάλα.

Στη μαγειρική είναι από τα πιο αγαπημένα βότανα για τα βαριά κρέατα όπως το χοιρινό και το κυνήγι (ζώα ή πουλιά). Είναι πολύ καλύτερο φρέσκο παρά ξεραμένο.

βοδινό συκώτι, μοσχάρι ψητό, μοσχαρίσιο συκώτι, χοιρινό, αρνί ψητό, αρνί σπάλα, αρνί μπούτι, κυνήγι ψητό, ψάρι στον ατμό, κότα ψητή, πάπια στον ατμό, χήνα, πουλερικά φρικασέ, πουλερικά ραγκούΦασκομηλιά
Ολόκληρο το φυτό αναδίδει μια πολύ όμορφη χαρακτηριστική μυρωδιά λόγω του αιθέριου ελαίου που περιέχει. Είναι αντισηπτικό και αντιβακτηριδιακό, τονωτικό καταπραϋντικό για το στομάχι, διουρητικό, καταστέλλει το βήχα και βοηθά στην καταπολέμηση της ακμής, των  τραυμάτων, του πονοκέφαλου και της ημικρανίας.
Φασκομηλιά Στην Ελλάδα συναντάται σε πάνω από είκοσι τρία είδη. Ονομάζεται επίσης ελελίφασκος και αλισφακιά. Το φασκόμηλο ήταν γνωστό και στηνα ρχαιότητα και το αναφέρουν αρχαίοι συγγραφείς, οι οποίοι το εκθείαζαν ιδιαιτέρως. Σαν αφέψημα θεωρείται ανώτερο και από το ευρωπαϊκό τσάι. Από τα φύλλα της φασκομηλιάς εξάγονται πολλά αιθέρια έλαια και ρητίνες μετά από γήρανση δίνουν αφέψημα, το φασκόμηλο που είναι τονωτικό καταπραϋντικό για το στομάχι, μαλακτικό του λαιμού και διουρητικό. Βοηθά ακόμη στην καταπολέμηση της ακμής, του κρυολογήματος, των καψιμάτων και των τραυμάτων, του πονοκέφαλου και της ημικρανίας. Χρησιμοποιούμενο εξωτερικά βοηθά για τη θεραπεία των κεντρισμάτων των εντόμων. Ομως, το φασκόμηλο, όπως και τα περισσότερα βότανα, δεν έχει μόνο αβλαβείς ιδιότητες. Ετσι λοιπόν, πρέπει να αποφεύγεται από επιληπτικά άτομα, δεδομένου ότι περιέχει θυϊόνη, η οποία μπορεί να πυροδοτήσει κρίσεις επιληψίας, όπως επίσης και από γυναίκες που βρίσκονται σε περίοδο εγκυμοσύνης. Οι μικρές, όμως ποσότηες που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική είναι εντελώς ακίνδυνες.